Ενώ η πανδημία αφήνει πίσω της χιλιάδες νεκρούς και ανυπολόγιστο κόστος, τα κράτη δημιουργούν ένα πλαίσιο διαχείρισης των αποτελεσμάτων της με ένταση της αυταρχικοποίησης και της στρατιωτικοποίησης της δημόσιας σφαίρας, λαμβάνοντας μέτρα προληπτικής αντιεξέγερσης εν όψει του βαθέματος της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης. Το ενδεχόμενο μετατροπής της κρίσης σε επισιτιστική και οι συνακόλουθες εξεγέρσεις (προάγγελους των οποίων ήδη βλέπουμε σε Γαλλία, Ιταλία κι άλλες χώρες) τρομάζουν τα κράτη, τα οποία βρίσκονται σε μια πρωτοφανή αδυναμία διαχείρισης της κατάστασης. Πλέον ανοιχτά ο ΟΗΕ, δια στόματος του επικεφαλής του Παγκόσμιου Προγράμματος Σίτισης, προειδοποιεί για «ασιτία βιβλικών διαστάσεων» που θα σαρώσει τον αναπτυσσόμενο κόσμο, για αδυναμία καταγραφής των πραγματικών αποτελεσμάτων της πανδημίας και για κατάρρευση των «εύθραυστων συστημάτων υγείας». Μπροστά σε αχαρτογράφητα νερά κι ένα μέλλον απρόβλεπτο βασικό επίδικο και ταυτόχρονα σημείο τριβής ανάμεσα στις διάφορες μερίδες των κυρίαρχων αποτελεί ο τρόπος και ο χρόνος της επανεκκίνησης της καπιταλιστικής οικονομίας και το λεγόμενο damage control.
Η πανδημία, όμως, δεν ήρθε να προσβάλλει μια κατά τ’ άλλα υγιή παγκόσμια οικονομία. Ο καπιταλισμός ήδη νοσούσε από σοβαρά υποκείμενα νοσήματα (υπερδιόγκωση παγκόσμιου χρέους, ενεργειακός και εμπορικός πόλεμος, αστάθεια τραπεζικού συστήματος, αναιμική ανάπτυξη, όξυνση ανταγωνισμών κλπ) και η πανδημία ήρθε ως συγκυριακό σημείο έκρηξης της νέας μείζονος παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης. Σήμερα, και δεδομένης της επισφάλειας που δημιουργεί η επέλαση του νέου κορωνοϊού, κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει “που θα κάτσει η μπίλια” της παγκόσμιας ύφεσης.
Η θέση της Ελλάδας σε αυτή τη συγκυρία είναι ακόμα πιο επισφαλής. Με μια οικονομία βαθιά αποδυναμωμένη από τη χρεοκοπία του 2009 και σε καθεστώς “διασωλήνωσης” και εξάρτησης από τα δάνεια των “θεσμών”, μετά από δέκα χρόνια μνημονίων και ταξικής αφαίμαξης, μια νέα χρεοκοπία βρίσκεται προ των πυλών. Και αντίστοιχα μια νέα επίθεση στα εργατικά και λαϊκά δικαιώματα.
Τα ποσοστά που προβάλλονται από τους ”λογιστές” των κρατών, τόσο για την ύφεση τόσο και για το χρέος, μας προετοιμάζουν για την νέα πραγματικότητα που μας περιμένει. Αφού κόπασαν οι πανηγυρισμοί για τις αποφάσεις του eurogroup και οι εφησυχασμοί ότι η οικονομία είναι θωρακισμένη, όπως αντίστοιχα έλεγαν το 2009 λίγο πριν χρεοκοπήσει το ελληνικό κράτος, τώρα, και υπό την ασφυκτική πίεση που προκαλεί το ενδεχόμενο μιας νέας χρεοκοπίας αναγκάζονται να ομολογήσουν την αλήθεια.
Η παρατεταμένη ύφεση θα συρρικνώσει το ΑΕΠ, θα ενισχύσει τον δανεισμό και αυξήσει το δημόσιο χρέος. Τα δεκάδες δις ευρώ που θα χρειαστούν για να καλύψουν την ζημία της χρεοκοπημένης αγοράς (τουρισμός, εμπόριο), θα δημιουργήσουν μια έκρηξη του δανεισμού χωρίς αντίκρισμα. Τα δάνεια θα δίνονται απλά για να συντηρείται η αγορά ζωντανή, μιας και λόγω ύφεσης αλλά και αβεβαιότητας που προκαλεί η πανδημία (χαμηλή κατανάλωση, μείωση επενδύσεων) οι επιχειρήσεις δεν θα επιστρέφουν κεφάλαιο αλλά ζημιές.
Τα ελλείμματα που θα δημιουργήσει αυτός ο φαύλος κύκλος του δανεισμού, προετοιμάζουν μια νέα φούσκα πού πολύ σύντομα θα σκάσει. Αυτή τη στιγμή δρομολογείται μια νέα χρεοκοπία του ελληνικού κράτους που δεν έχει κανένα διέξοδο. Η επερχόμενη κοινωνική καταστροφή, μέσω ενός νέου μνημονίου που θα επιβληθεί ως αντιστάθμισμα στον δημοσιονομικό εκτροχιασμό που θα προκύψει αναπόφευκτα, θα σημαίνει την πολλαπλάσια επίθεση στην κοινωνία, συγκριτικά με αυτήν που εξαπολύθηκε το 2010. Η επιβολή νέων δημοσιονομικών μέτρων, σημαίνει την αφαίρεση και των τελευταίων ψηγμάτων επιβίωσης που άφησε όρθια η τελευταία (μνημονιακή ) δεκαετία.
Ας σταθούμε λίγο λοιπόν στην “αριθμητική” του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, κατ’ αρχήν κανείς αστός -ή μη- οικονομολόγος δεν μπορεί εν μέσω της πανδημίας να εκτιμήσει την επίπτωση του κορωνοϊού και των μέτρων περιορισμού που έχουν επιβληθεί στα βασικά οικονομικά μεγέθη. Οι πρώτες “ασφαλείς” εκτιμήσεις θα μπορέσουν να πραγματοποιηθούν όταν αρθούν τα μέτρα περιορισμού και η οικονομία και η παραγωγή επιστρέψουν στους αρχικούς τους ρυθμούς.
Στην περίπτωση της Ελλάδας και με δεδομένο ότι η “βαριά βιομηχανία” της χώρας είναι ο τουρισμός (περίπου το 20% της οικονομίας βασίζεται στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα), η επιστροφή αυτή μάλλον μετατίθεται για το τέλος του 2020. Σε κάθε περίπτωση και εν μέσω αντικρουόμενων εκτιμήσεων για την ύφεση το 2020, συγκρίνουμε το εκτιμώμενο ΑΕΠ για το 2020 με αυτό των προηγούμενων ετών, θεωρώντας την ύφεση στο 10%.
Όπως αποτυπώνεται στο γράφημα η οικονομία θα βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα από το 2003, επομένως εν καιρώ ειρήνης -γενικευμένου ταξικού πολέμου κατά τη γνώμη μας- η οικονομία της χώρας έχει γυρίσει 20 χρόνια πίσω. Επίσης με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα (από τη Eurostat), και θεωρώντας ότι το χρέος είναι αμετάβλητο για το 2020 και μόνο το ΑΕΠ μικραίνει, τότε το δημόσιο χρέος σαν ποσοστό του ΑΕΠ εκτινάσσεται στο ψηλότερο ποσοστό από το 2007, στο 201%. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το «κούρεμα» του χρέους (στην πραγματικότητα το κούρεμα των ασφαλιστικών ταμείων) μέσω του PSI το 2012 ύψους € 50 δις, οδήγησε σε μείωση του ποσοστού του χρέους κατά 12%, ενώ η ύφεση για το 2020 θα οδηγήσει σε εκτίναξη του κατά 20%.
Η οικονομία όμως δεν είναι ποσοστά και νούμερα, η χρησιμότητα των αριθμών είναι να τεκμηριώνουν την «συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης» και αυτό που διαφαίνεται είναι ότι οι εργαζόμενοι και φτωχότερα λαϊκά στρώματα θα δεχθούν μια άνευ προηγούμενου επίθεση, τόσο στο βιοτικό τους επίπεδο όσο και στα εργασιακά δικαιώματα. Μια επίθεση που θα κάνει την κρίση του 2010 να μοιάζει σαν ένας εκτεταμένος πρόλογος, τόσο γιατί ούτε στην μνημονιακή δεκαετία που προηγήθηκε δεν είχαμε τόσο υψηλή ύφεση, όσο και γιατί οι ταξικές/ προλεταριακές δυνάμεις βρίσκονται σε αναδίπλωση.
Η αστική τάξη και το πολιτικό της προσωπικό, δυστυχώς, το γνωρίζουν καλά και για αυτό λαμβάνουν από τώρα τα μέτρα τους για αυτό που θα ακολουθήσει. Ζητούν από μειώσεις μισθών και απολύσεις, κατά το δοκούν αναστολή λειτουργίας επιχειρήσεων, μεταβολές των εργασιακών συμβάσεων μέχρι ανταλλαγές και δανεισμό εργαζομένων. Επιδιώκουν τη λήψη μέτρων που θα οδηγήσουν στην πλήρη αποσάθρωση και ελαστικοποιήση των εργασιακών σχέσεων, χτίζοντας πάνω στο «οπλοστάσιο» των αντεργατικών νομοσχεδίων των τεσσερισήμισι χρόνων σοσιαλδημοκρατίας. Αν λοιπόν η κυβέρνηση καλείται να θεσμοθετήσει, ο άλλος πυλώνας της οικονομικής ανάπτυξης, αυτός της προσφοράς χρήματος θα διευθετηθεί από την ΕΕ.
Η «Ευρώπη των λαών» καλείται να «διασώσει» την ελληνική οικονομία και να «δώσει τη λύση» όχι -μόνο- λόγω του ότι το πολιτικό προσωπικό της χώρας δεν έχει ούτε τη δυνατότητα ούτε την οικονομική και πολιτική αυτοτέλεια, αλλά εξυπηρετώντας τον δομικό της ρόλο, αυτόν δηλαδή της ταξικής αφαίμαξης και της μεταβίβασης του πλούτου από την περιφέρεια στο κέντρο, μέσω νέων μνημονιακών συμβάσεων. Η Ευρώπη της ανισόμετρης ανάπτυξης με προϋπόθεση την επιβολή νέων μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής θα διασώσει τις οικονομίες του νότου. Μια διάσωση εξ αρχής ναρκοθετημένη με μειώσεις μισθών και συντάξεων, με νέους όρους αποπληρωμής των καινούριων δανείων, με αναθεωρημένα προς τα κάτω ελλείμματα, με πιθανή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, με αύξηση των κόκκινων δανείων, με εξώσεις και πλειστηριασμούς. Με άλλα λόγια με όξυνση της φτώχειας και της εξαθλίωσης.
Πράγματι, μια χρεοκοπία προετοιμάζεται, στο χέρι μας είναι λοιπόν την κοινωνική χρεοκοπία να τη μετατρέψουμε σε χρεοκοπία της αστικής τάξης και του πολιτικού συστήματος. Να εντοπίσουμε τις αιχμές εκείνες που καταδεικνύουν ότι για τη νέα αυτή κρίση του συστήματος, δεν φταίει ένας εξωγενής παράγοντας -κάτι σαν μια φυσική καταστροφή- αλλά φταίει το καπιταλιστικό σύστημα αναπαραγωγής. Να καταδείξουμε τις φωνές εκείνες που πίσω από έναν «φιλεργατικό μανδύα», σκάβουν το λάκκο μας και λειτουργούν σαν το μακρύ χέρι του κεφαλαίου στα κινήματα. Να παλέψουμε για την αφύπνιση των ταξικών/ προλεταριακών δυνάμεων και την οργάνωσή τους σε αντικαπιταλιστική/ αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση, κόντρα στα νέα αντιλαϊκά μέτρα.
Ταξική Αντεπίθεση (Ομάδα Αναρχικών και Κομμουνιστών)
